بررسی موجودی مواد پرتوزا و نرخ برون- دمش گاز رادُن در مصالح ساختمانی منطقه رامسر

هسته های پرتوزای طبیعی در همه جا وجود دارند. از منابع پرتوزای طبیعی یکی پرتوهای کیهانی و دیگری هسته های پرتوزای با منشأ زمینی می باشند. ویژه هسته های با منشأ زمینی آن هایی هستند که در پوسته ی زمین یافت می شوند و از زمان پیدایش زمین وجود داشته اند. تنها آن ویژه هسته هایی که دارای نیمه عمر قابل مقایسه با عمر زمین می باشند قابل اندازه گیری هستند. از جمله ی آن ها می توان به عناصر k40 ، ra226 و th232 اشاره کرد. این ویژه هسته ها ی پرتوزا به عنوان منابع اصلی پرتوگیری طبیعی جامعه محسوب می شوند [unscear, 2000]. مصالح ساختمانی در کنار پرتوهای کیهانی و پرتوهای ناشی از خاک یکی از منابع مهم پرتوگیری در فضای بسته می باشند. همه ی مصالح ساختمانی به خصوص سنگ های طبیعی که در داخل و کف ساختمان استفاده می شوند شامل مواد پرتوزا می باشند[unscear, 1993]. در دنیا بعضی مناطق با زمینه ی پرتوی بالا یافت می شوند. از جمله ی آن ها یانگجیانگ در چین، کرالا در هند، گواراپاری در برزیل و رامسر در ایران می باشد. بعضی از نقاط رامسر، شهری در شمال ایران و واقع در استان مازندران، دارای بالاترین تراز پرتوی زمینه در جهان می باشند. طبق بررسی های انجام شده، دُز دریافتی برخی از مناطق رامسر به ویژه تالش محله چندین مرتبه بالاتر از حداکثر دُز مجاز پیشنهادی توسط icrp برای پرتوکاران می باشد که این به علت وجود مقدار زیاد ra226 حل شده در آب های زیرزمینی می باشد که از طریق چشمه های آب گرم به لایه های سطحی زمین راه می یابند.rn 222 نیز که دختر ra226 می باشد، خود و دختران کوتاه عمرش گسیلنده ی آلفا هستند و از نظر بیولوژیکی در صورت ورود به بدن می توانند موجب پرتوگیری شدید شوند. پرتوهای با قدرت نفوذ بیشتر می توانند از سطح پوست بگذرند و به بافت های داخلی آسیب برسانند[ghiassi-nejad., et al, 2002]. در طول سال ها، توجه خاص به اندازه گیری تراز پرتوی ناشی از مصالح ساختمانی صورت گرفته است و محققین بسیاری غلظت مواد پرتوزا و برون دمش گاز رادُن را در مصالح ساختمانی گوناگون نظیرخاک، بتون، شن، مرمر وگرانیت را اندازه گیری کرده اند. از جمله ی این کارها می توان به بررسی های انجام شده در کشورهای زیر اشاره کرد. کانادا: [ chen., et al, 2010] ، کامرون : [ngachin., et al, 2008] ; ترکیه: [turhan ., et al, 2008& damla., et al, 2009] ; نیجریه: [farai & isinkaye, 2009]، برزیل: ;[veiga., et al, 2006] چین: [xinwei., et al, 2006 & xinwei, 2004] ; عربستان:[al-jarallah., et al, 2005& al-jarallah, 2001& al-jarallah., et al, 2001] ; و پاکستان: [matiullah ahad., et al, 2004 & iqba., et al, 2000 ] . در این پروژه مصالح ساختمانی استفاده شده در رامسر مورد بررسی قرار گرفته است. مصالح به دو دسته ی شهری و محلی تقسیم بندی شده اند. مصالح شهری از سایر نقاط ایران وارد رامسر می شوند و در ساختمان سازی ها به کار می روند و مصالح محلی آن دسته از مصالحی هستند که از نقاط مختلف رامسر تهیه شده اند به عنوان مثال سنگ ها و کلوخ هایی که در اطراف چشمه های آب گرم بودند واز آن ها به عنوان زیر بنا استفاده کرده اند. برون دمش گاز رادُن به کمک دستگاه آلفاگارد اندازه گیری شده و موجودی ویژه هسته های پرتوزا نیز به کمک آشکارساز hpge مورد سنجش قرار گرفته است. سنجش های اشاره شده در بخش محیطی مدیریت حفاظت در برابر اشعه سازمان انرژی اتمی ایران صورت گرفته است. در فصل اول این پایان نامه به بیان پرتوزایی و کمیت هایی که در سنجش پرتو گیری به کار می روند اشاره شده است. در فصل دوم به ویژگی های منطقه ی مطالعاتی پرداخته ایم . از آنجایی که موجودی مواد پرتوزا در مصالح ساختمانی از طریق اسپکترومتری گاما تعیین گردیده در فصل سوم در مورد آشکارسازی پرتو گاما صحبت شده است. در فصل چهارم به رادُن، منابع آن، راههای ورود آن به داخل ساختمان و پرتوگیری افراد از آن پرداخته شده است. در فصل پنجم اساساً به توضیح در مورد دستگاه آلفاگارد که برای سنجش برون دمش رادُن استفاده شده پرداخته ایم. فصل ششم به طور مفصل به روش ها ی تجربی این پروژه اختصاص یافته است. و نهایتاً فصلِ داده های تجربی و بحث و نتیجه گیری فصل ها ی انتهایی این پایان نامه را تشکیل می دهند.